Myom Tanı ve Tedavisi

1. Ta­nım
   
   Ute­rus myom­ları, ute­ru­sun en sık kar­şı­la­şı­lan ge­nel ola­rak myo­met­ri­um düz kas ve fib­röz do­ku hüc­re­le­rin­den kay­nak­la­nan be­nign tü­mö­rü olup fib­ro­id, fib­rom­yom, myo­ma ve le­iom­yo­ma gi­bi te­rim­ler­le ta­nım­lan­mak­ta ise de da­ha çok myo­ma te­ri­mi ka­bul gör­müş­tür.
   
   Sık­lık
   
   Be­yaz­la­ra gö­re si­yah­lar­da 3 kat da­ha sık gö­rü­len myom­lar, ka­dın­la­rın %20’sin­de 35 ya­şın­dan son­ra semp­tom ver­mek­si­zin ço­ğun­luk­la be­nign ola­rak bu­lun­mak­ta­dır. Pre­me­no­po­zal dö­nem­de bu ora­nın %40’la­ra çık­tı­ğı, otop­si­ler­de ise %50’lik dü­zey­ler­de bu­lun­du­ğu, pel­vik la­pa­ro­to­mi­le­rin %60’dan faz­la­sı­nın semp­tom­suz myom­lar için ya­pıl­dı­ğı bil­di­ril­mek­te­dir. Ult­ra­so­nog­ra­fi ve nük­le­er man­ye­tik gö­rün­tü­le­me gi­bi ye­ni gö­rün­tü­le­me yön­tem­le­ri­nin yo­ğun bir şe­kil­de kul­la­nıl­ma­sı bir­çok semp­tom­suz myom­lann ado­le­san yaş­lar­da sap­tan­ması­na ola­nak sağ­la­mış­tır.
   
   Et­yo­lo­ji
   
   Myom­ların oluş­ma se­be­bi tam ola­rak bi­lin­me­mek­te­dir. Ko­nu ile il­gi­li pek çok te­ori öne sü­rül­müş­tür. En çok ka­bul gö­ren te­ori­ler­den bir ta­ne­sin­de düz kas hüc­re­si, bağ do­ku­su hüc­re­si ve kan da­mar­lan­nın orijin al­dı­ğı bir çok po­tan­si­ye­le sa­hip pri­mi­tif hüc­re­ler ta­ra­fın­dan le­iom­yom­ların oluş­tu­ğu­na ina­nıl­mak­ta­dır. Di­ğer araş­tır­ma­cı­lar ise bu tü­mör­le­rin ma­tur kas hüc­re­si ve­ya stro­mal bağ do­ku­su ele­man­la­rın­dan kay­nak­lan­dı­ğı­nı sa­vun­mak­ta­dır­lar.
   
   Myom­la­rın bü­yü­me­si için est­ro­je­ne ba­ğım­lı­lı­ğın söz ko­nu­su ol­du­ğu de­lil­ler­le doğ­ru­lan­mış­tır. Ge­nel­lik­le rep­ro­dük­tif sü­reç­te sık­lık­la gö­rül­me­le­ri, oral kont­ra­sep­tif kul­la­nan­lar­da bü­yü­me­si, go­na­dot­ro­pik re­le­asing hor­mon ago­nist­le­ri ana­log­la­rı­nın (GnRHa) myom te­da­vi­sin­de kul­la­nıl­ma­sı son­ra­sı bo­yut­la­rın­da kü­çül­me­nin mey­da­na gel­me­si, ge­be­lik­te özel­lik­le ilk tri­mes­ter­de myom bo­yut­lann­da ar­tış olur­ken do­ğum­dan son­ra hız­lı şe­kil­de kü­çül­me­nin gö­rül­me­si, me­no­poz­da over fonk­si­yon­lann­da­ki ge­ri­le­me­ye bağ­lı ola­rak myom ve çev­re­sin­de­ki myo­met­ri­um­da est­ro­jen re­sep­tör­le­ri ile est­ro­jen hor­mon iliş­ki­si­nin bit­me­si so­nu­cun­da myom­lar­da at­ro­fi­nin gö­rül­me­sin­de est­ro­jen hor­mon sti­mu­las­yo­nu­nun ve vas­kü­ler bes­len­me­nin azal­ma­sı­nın ro­lü var­dır.
   
   MYOM­LA­RIN ÖZEL­LİK­LE­Rİ
   
   Myom Tip­le­ri
   
   Myom­ların ute­rus­ta­ki ana­to­mik lo­ka­li­zas­yon­la­rı­na gö­re 4 ti­pi mev­cut­tur (Şe­kil l).
   
   Sub­se­roz Myom­lar. Se­ro­za­nın he­men atın­da bu­lu­nur­lar. Ute­ru­sun asi­met­rik şe­kil­de bü­yü­me­sin­de önem­li rol­le­ri var­dır. Bu tü­mör­le­rin semp­tom ver­mek­si­zin bir sap­la pe­ri­to­ne­al ka­vi­te­ye doğ­ru çok bü­yük bo­yut­lar­da bü­yü­me eği­lim­le­ri var­dır. Pe­ri­to­ne­al ka­vi­te­ye bü­yü­me so­nu­cun­da ab­do­mi­nal or­gan­lar­la ço­ğun­luk­la­ da omen­tum ve me­zen­ter ile da­mar­sal iliş­ki­ye gi­rip bu or­gan­lar­dan bes­len­di­ğin­de pa­ra­zi­tik myom adı­nı alır. Yan­lar­da bro­ad li­ga­men­tin iki yap­ra­ğı ara­sın­da ge­liş­me­si du­ru­mun­da int­ra­li­ga­men­ter myom adım alır. İnt­ra­li­ga­men­ter myom­lar bü­yük çap­la­ra ulaş­tı­ğın­da üre­te­re ve pel­vik kan da­mar­lar­ma ba­sı ya­pa­rak bun­lar­la il­gi­li pa­to­lo­ji­le­rin oluş­ma­sı­na yol açar­lar. Sub­se­roz myom­lar bü­yük çap­la­ra ula­sa­na dek asemptomatik kalabilirler. Çevre dokulara bası sonucu ağrıya, yüzeylerindeki damarların rüptürüne bağlı hemoperitoneum gelişmesine ve sapından torsiyone olması ile akut batına nedeni olabilirler.
   
   İnt­ra­mu­ral Myom­lar. En sık gö­rü­len myom ti­pi­dir. Ge­nel­lik­le ute­rus­ta myo­met­ri­um içe­ri­sin­de izo­le ve kap­sül­süz no­dül­ler ola­rak yer­leş­tik­le­rin­de ute­rin se­ro­za ve en­do­met­ri­uma çı­kın­tı yap­maz­lar. Bu tü­mör­ler bü­yü­dük­le­rin­de ute­rin ka­vi­te­de dü­zen­siz­lik­le­re ve­ya ute­ru­sun eks­te­rnal yü­zün­de çı­kın­tı­la­ra hat­ta sap­lı myom­ların ge­liş­me­si­ne de ne­den ola­bi­lir­ler. Me­no­ra­ji ve in­fer­ti­li­te ne­de­ni ola­bi­lir­ler. Ute­ru­sun si­met­rik şe­kil­de bü­yü­me­si­ne ne­den olan int­ra­mu­ral myom­lar “ku­gel myo­mu” ola­rak ad­lan­dı­rıl­mak­ta­dır.
   
   Sub­mü­köz Myom­lar. En­do­met­ri­umun he­men al­tın­da yer­leş­miş­ler­dir. Bu tü­mör­ler ute­rin ka­vi­te­ye doğ­ru ve­ya sap­lı şe­kil­de bü­yü­ye­rek ser­vi­kal os­tan va­je­ne çı­kıp, va­je­ne doğ­muş myom şek­li­ni de ala­bi­lir­ler. Bu tü­mör­ler en­do­met­ri­um­da dü­zen­siz ge­li­şim gös­te­re­rek anor­mal ute­rin ka­na­ma­la­rın mey­da­na gel­me­sin­de et­ken rol oy­nar­lar. Hat­ta bu tü­mör­le­rin kan­la bes­len­me­si­nin bo­zul­ma­sı ile olu­şan nek­roz­lar en­fek­si­yon ge­li­şi­mi için ze­min ha­zır­lar­.
   
   Ser­vi­kal Myom­lar. Ser­vik­sin mus­ku­ler ya­pı­sın­dan ori­jin alan na­dir tü­mör­ler­dir. Hem pa­ra­met­ri­um hem­de va­je­ne doğ­ru ge­li­şim gös­ter­me özel­li­ği var­dır. Me­sa­ne boy­nu­na ba­sı yap­ma­la­rı ha­lin­de di­zü­ri, sık id­rar yap­ma ve in­kon­ti­nan­sa, pa­ra­met­ri­uma doğ­ru bü­yü­me gös­ter­me­le­ri ha­lin­de pel­vik kan ve lenf akı­mın­da sta­za, üre­ter­le­rin ba­sı­sı so­nu­cun­da hid­ro­üre­ter da­ha son­ra­da hid­ro­nef­ro­za, ge­be­lik du­ru­mun­da da dis­to­si­le­re ne­den ola­bi­le­ce­ği dü­şü­nül­me­li­dir. Ay­rı­ca ka­na­ma, in­fer­ti­li­te ve en­fek­si­yon ne­de­ni ola­bi­lir­ler.
   
   Na­dir Myom Tip­le­ri